Świadczenia dla rodziny
Zasiłek rodzinny z dodatkami
Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.
Przysługuje rodzicom, opiekunom a także pełnoletniej osobie uczącej się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia 24 roku życia, jeśli nie pozostaje na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony.
Zasiłek przysługuje do ukończenia przez dziecko:
a) 18 roku życia lub
b) nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia albo
c) 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zasiłek rodzinny przysługuje osobom, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674 zł lub kwotę 764 zł na osobę w rodzinie z dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi:
95 złotych na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
124 złotych na dziecko powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
135 złotych na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki:
1. Dodatek z tytułu urodzenia dziecka.
Przysługuje matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.
Dodatek przysługuje, po przedstawieniu zaświadczenia lekarskiego, potwierdzającego pozostawanie pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.
Obowiązek dostarczenia zaświadczenia nie dotyczy opiekunów prawnych i faktycznych dziecka a także osób, które przysposobiły dziecko.
Zaświadczenie może być potwierdzone przez każdego lekarza bez względu na specjalizację, który na podstawie dostępnej dokumentacji potwierdzi pozostawanie kobiety w ciąży pod opieką lekarską (może to być m.in. karta przebiegu ciąży, dokumentacja medyczna znajdująca się w placówce opieki zdrowotnej, w której zarejestrowana jest kobieta, bądź dokumentacja medyczna przedstawiona przez ciężarną, która przebywała w innej części kraju lub za granicą.)
Wysokość dodatku wynosi 1000 zł jednorazowo.
2. Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
Przysługuje osobie, która jest uprawniona do urlopu wychowawczego na to dziecko, jeżeli przebywa pod faktyczną opieką tej osoby.
Dodatek przysługuje przez okres:
a) 24 miesięcy kalendarzowych
b) 36 miesięcy kalendarzowych, jeśli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu
c) 72 miesięcy kalendarzowych, jeśli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek nie przysługuje, jeżeli:
a) bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy
b) podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
c) dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem
d) w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego
e) korzysta ze świadczenia rodzicielskiego
Wysokość dodatku wynosi 400 zł miesięcznie.
3. Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka
Przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu lub opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:
a) drugi z rodziców dziecka nie żyje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) powództwo o ustalenie świadczeń alimentacyjnych od drugiego z rodziców zostało oddalone.
Wysokość dodatku wynosi 193 zł miesięcznie. Nie więcej niż 386 zł miesięcznie na wszystkie dzieci.
Wysokość dodatku wynosi 273 zł miesięcznie. Nie więcej niż 546 zł miesięcznie na wszystkie dzieci w przypadku, gdy dziecko legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności.
4. Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
Przysługuje na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.
Wysokość dodatku wynosi 95 zł miesięcznie na każde uprawnione dziecko.
5. Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego
Przysługuje na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub
kształceniem dziecka w wieku:
a) do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności;
b) powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Wysokość dodatku wynosi 90 zł miesięcznie na dziecko do 5 roku życia lub
110 zł miesięcznie na dziecko powyżej 5 roku życia.
6. Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
Przysługuje, na dziecko rozpoczynające rok szkolny lub roczne przygotowanie przedszkolne.
Wysokość dodatku wynosi 100 zł jednorazowo.
7. Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
a) związany z dojazdem do miejsca nauki
Przysługuje w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej.
Wysokość dodatku wynosi 69 zł miesięcznie.
b) związany z zamieszkaniem w miejscu nauki
Przysługuje w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności.
Dodatek przyznaje się na okres od września do czerwca, (ale nie wcześniej niż od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożono wniosek).
Wysokość dodatku wynosi 113 zł miesięcznie.
Przyznanie zasiłku rodzinnego w przypadku przekroczenia progu dochodowego „zasada złotówka za złotówkę”
W przypadku przekroczenia kwoty uprawniającej daną rodzinę do zasiłku rodzinnego, zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego przysługują w wysokości różnicy między łączną kwotą zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodzin.
Łączną kwotę zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami stanowi suma przysługujących danej rodzinie w danym okresie zasiłkowym: zasiłków rodzinnych podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych zasiłków; oraz następujących dodatków do zasiłku rodzinnego:
– dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
– dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka,
– dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej,
– dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego
– dodatek z tytułu urodzenia dziecka,
– dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
– dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
W przypadku gdy wysokość zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługująca danej rodzinie, ustalona zgodnie z zasadą ”złotówka za złotówkę” jest niższa niż 20,00 zł, świadczenia te nie przysługują.
Jednorazowa zapomoga
z tytułu urodzenia dziecka
Jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka przyznaje się z tytułu urodzenia się żywego dziecka. Przysługuje matce lub ojcu tego dziecka, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka, jeżeli złożą wniosek w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka, a w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, faktyczną albo dziecka przysposobionego – w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia nie później niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.
Przysługuje, po przedstawieniu zaświadczenia lekarskiego, potwierdzającego pozostawanie pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.
Obowiązek dostarczenia zaświadczenia nie dotyczy opiekunów prawnych i faktycznych dziecka a także osób, które przysposobiły dziecko.
Zaświadczenie może być potwierdzone przez każdego lekarza bez względu na specjalizację, który na podstawie dostępnej dokumentacji potwierdzi pozostawanie kobiety w ciąży pod opieką lekarską (może to być m.in. karta przebiegu ciąży, dokumentacja medyczna znajdująca się w placówce opieki zdrowotnej, w której zarejestrowana jest kobieta, bądź dokumentacja medyczna przedstawiona przez ciężarną, która przebywała w innej części kraju lub za granicą.)
Nie przysługuje, jeżeli członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie z tytułu urodzenia dziecka chyba, że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka przysługuje osobom, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922 zł.
Wysokość dodatku wynosi 1000 zł jednorazowo.
Świadczenie rodzicielskie
Świadczenie rodzicielskie przysługuje:
1) matce albo ojcu dziecka
2) opiekunowi faktycznemu dziecka w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14. roku życia;
3) rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia;
4) osobie, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14. roku życia.
Świadczenie rodzicielskie przysługuje ojcu dziecka w przypadku:
1) skrócenia na wniosek matki dziecka okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego, po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia, zasiłku lub uposażenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka;
2) śmierci matki dziecka;
3) porzucenia dziecka przez matkę.
Świadczenie rodzicielskie przysługuje przez okres:
1) 52 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka;
2) 65 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub objęcia opieką dwojga dzieci;
3) 67 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia trojga dzieci lub objęcia opieką trojga dzieci;
4) 69 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia czworga dzieci lub objęcia opieką czworga dzieci;
5) 71 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub objęcia opieką pięciorga i więcej dzieci.
W przypadku urodzenia dziecka:
1) przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g okresy, o których mowa w ust. 3, ulegają wydłużeniu o tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie;
2) po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g okresy, o których mowa w ust. 3, ulegają wydłużeniu o tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie;
3) po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie, okresy, o których mowa w ust. 3, ulegają wydłużeniu o tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.
Okres wydłużenia, o którym mowa powyżej, potwierdza się na podstawie zaświadczenia wydanego przez szpital, w którym przebywało dziecko. Zaświadczenie zawiera informacje o okresie pobytu dziecka w szpitalu oraz o urodzeniu dziecka:
1) przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g;
2) po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g;
3) po ukończeniu 37. tygodnia ciąży.
W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie przy ustalaniu prawa do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego należy uwzględnić wagę dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego.
Przy ustalaniu prawa do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie sumuje się. Niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.
Świadczenie rodzicielskie przysługuje od dnia:
a) porodu, lub odpowiednio:
b) objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia (opiekun faktyczny dziecka);
c) objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia (rodzina zastępcza);
d) przysposobienia dziecka, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia (osoba, która przysposobiła dziecko).
Wysokość świadczenia:
1000,00 zł miesięcznie. W razie urodzenia dziecka przez kobietę pobierającą zasiłek dla bezrobotnych lub w ciągu miesiąca po jego zakończeniu, lub w okresie przedłużenia zasiłku dla bezrobotnych świadczenie rodzicielskie przysługuje jednemu z rodziców w wysokości różnicy między kwotą świadczenia rodzicielskiego a kwotą pobieranego przez kobietę zasiłku dla bezrobotnych pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Kwotę świadczenia rodzicielskiego przysługującą za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.
Osobie uprawnionej do świadczenia rodzicielskiego przysługuje:
a) w tym samym czasie jedno świadczenie rodzicielskie bez względu na liczbę wychowywanych dzieci;
b) jedno świadczenie rodzicielskie w związku z wychowywaniem tego samego dziecka.
Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:
a) co najmniej jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny bądź rodzina zastępcza, otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego;
b) dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej – w przypadku rodziców dziecka lub osoby, która przysposobiła dziecko;
c) osoba ubiegająca się o świadczenie rodzicielskie lub osoba pobierająca świadczenie rodzicielskie nie sprawuje lub zaprzestała sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki;
d) w związku z wychowywaniem tego samego dziecka lub w związku z opieką nad tym samym dzieckiem jest już ustalone prawo do świadczenia rodzicielskiego, dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10 (dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego), świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
e) osobom, którym przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Świadczenie "Za życiem"
Jednorazowe świadczenie w wysokości 4000 zł
Przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka (tj. osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeśli wystąpiła do sądu z wnioskiem o przysposobienie dziecka) bez względu na dochód, po wypełnieniu stosownego wniosku oraz podpisaniu zawartych w nim oświadczeń i dołączeniu wymaganych dokumentów.
Do wniosku na ww. świadczenie należy przedłożyć:
- zaświadczenie, że matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną najpóźniej od 10 tygodnia ciąży do porodu (zaświadczenie takie wydaje lekarz lub położna), wymóg ten nie dotyczy opiekuna prawnego, opiekuna faktycznego i osoby, która przysposobiła dziecko.
- zaświadczenie lekarskie, które potwierdza u dziecka ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Zaświadczenie takie może być wystawione wyłącznie przez lekarza, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo lekarza, który jest zatrudniony lub wykonuje zawód w przychodni, z którą NFZ zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej.